Ben Swagerman
Vastberaden en moedig. Het zijn twee woorden die het korte leven van Ben Swagerman kenmerken. Als oorlogsvlieger kruipt hij de eerste oorlogsdagen een paar keer door het oog van de naald. In plaats van het gevaar uit de weg te gaan, kiest hij er onmiddellijk voor om weer aan de strijd deel te nemen. Een keuze die hij uiteindelijk met zijn leven moet bekopen.
De Amsterdammer Swagerman vervult zijn dienstplicht in 1937 op Soesterberg bij de Luchtvaart Afdeeling. Wanneer hij een jaar later met groot verlof gaat, heeft hij de rang van reserve-sergeant. Zijn verlof is van korte duur. Nog geen vier maanden later wordt de Amsterdammer opgeroepen voor de voormobilisatie. Hij blijft in dienst en wordt bevorderd tot reserve-tweede luitenant-waarnemer.
Landing in het water
Wanneer op 10 mei 1940 Duitse troepen Nederland binnenvallen, is Swagerman commandant van een Fokker T.5-bommenwerper bij de Bombardeer Vliegtuig Afdeling (BomVA). Al vroeg in de ochtend gaat hij met zijn vierkoppige bemanning de lucht in. Al snel schakelen zij twee Duitse vliegtuigen uit. De volgende missie, nog steeds in de ochtend van 10 mei, is het bombarderen van vliegveld Ockenburg. De aanval is succesvol: meerdere Duitse transportvliegtuigen worden op de grond vernietigd. Dan duiken er opeens Messerschmitts op. Er ontwikkelt zich een oneerlijke strijd. De Fokker-bommenwerper is niet opgewassen tegen de snelle Duitse jachtvliegtuigen. Boven de Noordzee wordt de T.5 doorzeefd, waarna het in zee stort. Wonder boven wonder lukt het Swagerman om net op tijd uit het vliegtuig te springen en zich met zijn parachute het leven te redden. Zijn bemanningsleden zijn minder fortuinlijk: alle vier komen zij om het leven. Swagerman weet zwemmend de kust te bereiken.
Heldendaad
In de avond van 10 mei meldt Swagerman zich weer ongedeerd terug bij zijn eenheid op Schiphol. Opgeven staat niet in zijn woorenboek. De volgende dag voert hij als commandant van een patrouille van twee vliegtuigen alweer een bombardement uit op de Maasbrug in Rotterdam.
In de volgende dagen wordt het Nederlandse leger steeds verder teruggedrongen. Op 13 mei staat daarom een zeer belangrijke bombardeermissie gepland. De Moerdijkbrug moet uitgeschakeld worden, zodat de Duitse opmars vertraagd wordt. De risico's zijn groot. Er zijn maar twee Nederlandse Fokker G.1-jachtvliegtuigen beschikbaar om de enige nog vliegklare T.5 te begeleiden, terwijl het in de lucht wemelt van de Duitse toestellen. Eigenlijk hoeft Swagerman niet deel te nemen aan de missie, maar op eigen verzoek ruilt hij met zijn pasgetrouwde collega Gerard Ruygrok. Bewapend met twee mijnbommen van 300 kilo stijgt hij in de T.5 op. Beide bommen missen echter het doel; de missie mislukt. Op de terugweg wordt de T.5 en een G.1 neergeschoten door Duitse jachtvliegtuigen. De toestellen storten in de omgeving van Ridderkerk neer, waarbij de bemanning van beide toestellen om het leven komt.
Nagedachtenis
Ben Swagerman krijgt na de oorlog een laatste rustplaats op de begraafplaats Oud-Zuilen in Maarssen. Op 1 juni 1992 wordt hij op Militair Ereveld Grebbeberg herbegraven. Op meerdere manieren wordt zijn naam in ere gehouden. In 1946 krijgen Gerard Ruygrok en zijn vrouw Toine een zoon. Als ode aan Ben Swagerman, die vrijwillig Ruygrok zijn plaats innam, noemt Ruygrok zijn zoon Ben. Een aantal dagen later wordt Swagerman postuum benoemd tot ridder vierde klasse der Militaire Willems-Orde. Daarnaast vernoemt de Koninklijke Luchtmacht een C-130 Hercules transportvliegtuig naar Ben Swagerman. Bovendien komt bij de Moerdijkbrug in Dordrecht een monument als een blijvende herinnering aan het hoogste offer dat Swagerman en zijn bemanning hebben gebracht.