Duur missie: 1 november 1987 - 2 januari 1989
Aantal militairen: 343
Dodelijke slachtoffers: geen
Dapperheidsonderscheidingen: geen
Tussen 22 september 1980 tot 20 augustus 1988 woedde een oorlog tussen Iran en Irak. In Irak was Saddam Hoessein aan de macht. In Iran zwaaide ayatollah Ruhollah Khomeini de scepter. Het conflict kwam door verschillende oorzaken. De directe aanleiding voor de oorlog was echter dat Khomeini het Verdrag van Algiers naast zich neerlegde en de Koerden weer begon te steunen. Vijf dagen later viel Irak buurland Iran binnen.
Tankers en mijnen
De oorlog, ook wel Eerste Golfoorlog genoemd, breidde zich uit naar de Perzische Golf en de Golf van Oman. Er werden door beide partijen veel zeemijnen gelegd. Dit bracht ook de export van olie in gevaar. Hierdoor raakten ook de Verenigde Staten (VS) en de Sovjet-Unie betrokken bij de oorlog. De VS riep de hulp in van hun West-Europese bondgenoten om zeemijnen te ruimen. Nederland toonde zich bereid te helpen door twee mijnenjagers te sturen. Deze zouden samenwerken met de Belgen en de Britten
Beeld: NIMH, collectie Fotoafdrukken Koninklijke Marine
Mijnenjagers Hr.Ms. ‘Maassluis’ (rechts) en Hr.Ms. ‘Hellevoetsluis’ zijn richting de Perzische Golf vertrokken.
Nederlandse mijnenjagers
In november 1987 arriveerden Hr.Ms. Hellevoetsluis en Hr.Ms. Maassluis in de Golf. De Belgische marine zond twee mijnenvegers en een bevoorradingsschip. De Belgisch-Nederlandse operatie kreeg als codenaam Octopus. Drie Stinger-teams moesten voor de luchtverdediging zorgen. Ook kregen de Nederlandse schepen ieder twee mitrailleurs. Deze waren vooral bestemd voor de zelfverdediging tegen speedboten.
Commandanten
Een Belgische kapitein-ter-zee werd de commandant van de schepen ter plaatse. De Nederlandse Commandant der Zeemacht in Nederland voerde het commando over de gehele operatie Octopus. De schepen kwamen op 1 november aan in het operatiegebied.
Weinig luchtdreiging
Het operatiegebied van de WEU-schepen lag in de Golf van Oman en het zuiden van de Perzische Golf. De luchtdreiging was daar klein; alleen in de Straat van Hormuz liepen de schepen kans op beschietingen door Iraanse Exocet-raketten. De Nederlandse schepen bleven ruim zes maanden in de Golf. Tussentijds werd de bemanning van de schepen afgelost.
Beeld: NIMH, collectie Marine Elektronisch en Optisch Bedrijf (MEOB)
Familie en vrienden zwaaien de Hr.Ms. ‘Urk’ uit bij het vertrek van het schip om deel te nemen aan Operatie Octopus.
Task Force
Na een tour van twee keer drie maanden in de Golf nam de mijnenveger Hr.Ms. Urk op 11 mei 1988 de taken over van de twee mijnenjagers. Nadat de Belgische regering het bevoorradingsschip en een mijnenveger had terugtrokken, werd onder Brits commando per 1 juni een Brits/Belgisch/Nederlandse Task Force gevormd. Dat bestond uit een Brits vlaggenschip, een bevoorradingsschip en vijf mijnenvegers of mijnenjagers (waaronder de Urk). Operatie Octopus ging over in operatie Calendar II. De bemanning van de Urk werd twee keer afgelost. Het schip begon op 2 januari 1989 aan de thuisreis.
Het einde van de operatie
Negen dagen nadat de Urk was gearriveerd sloten Iran en Irak een wapenstilstand, waarmee er een einde aan de oorlog kwam. De maritieme inzet in de Golf duurde langer om de vele mijnen te ruimen. Op 2 januari 1989 keerde Hr.Ms. Urk definitief terug naar Nederland.
