United Nations Organization Mission in the Democratic Republic of the Congo (MONUC)

In 1994 voltrok zich in Rwanda een genocide. Het geweld sleurde buurland Congo mee, waar een burgeroorlog tussen Hutu’s en Tutsi’s uitbrak. Deze strijd mondde uiteindelijk uit in de ‘Eerste Afrikaanse Wereldoorlog’. Door de gevechten en etnische zuiveringen vielen miljoenen doden en gewonden. De Verenigde Naties probeerde met MONUC het tij te keren.

Oprichting MONUC

De Lusaka-akkoorden in 1999 en 2001 moesten een einde maken aan de burgeroorlog in Congo. Om zicht te houden op de naleving van de afspraken, richtte de Verenigde Naties (VN) de Mission des Nations Unies en République Démocratique du Congo (MONUC) op. Dit gebeurde op 30 november 1999. MONUC moest bijdragen aan de handhaving van de veiligheid, de humanitaire hulpverlening en het herstel van de rechtstaat. Uiteindelijk moest de Congolese overheid die taken overnemen. Ook zou het personeel van MONUC helpen bij de voorbereiding en uitvoering van verkiezingen. De VN breidde het mandaat van de vredesmissie meermaals uit.

Het Nederlandse aandeel

Nederland nam deel aan MONUC, maar niet door de inzet van troepen. Op 1 februari 2005 benoemde de secretaris-generaal van de VN, Kofi Annan, een Nederlandse generaal-majoor der mariniers tot commandant van de Eastern Division. Hij stuurde de VN-troepen in de onrustige provincies in het oosten van het land aan. In mei 2006 werd een luitenant-ter-zee aan de staf toegevoegd. Hij deed als stafofficier de inlichtingenvoorbereiding van speciale operaties. Deze operaties waren tegen milities en bendes in de oostelijke provincies.

Operaties en verliezen

De generaal-majoor had van de VN de opdracht gekregen in deze regio’s actief op te treden. Onder zijn bevel voerde MONUC het aantal acties langzaam op. Tijdens operaties van de VN-militairen en het Congolese leger werd een groot aantal rebellen gedood of tot overgave gedwongen. Maar ook de blauwhelmen en het Congolese leger leden verliezen. Toch keerde de vrede in deze provincies langzaam terug. Daardoor kon de commandant een begin maken met de ontwapening van de rebellen.

Terugkeer

Op 17 februari 2007 keerde de generaal-majoor terug naar Nederland. Als commandant van de Eastern Division had hij het imago van MONUC flink verbeterd. Onder zijn leiding boekten de vredesmacht en het Congolese regeringsleger verschillende militaire successen. Ook pakte hij de corruptie binnen de vredesmacht aan en was het vredesproces in Congo goed op gang gekomen. Spoedig na het vertrek hief MONUC echter de Eastern Division op. De gevolgen waren snel merkbaar en de situatie in het land verslechterde weer snel.