Joost van Aalst wordt op 23 september 1942 geboren in Venlo en groeit op aan de oevers van de Maas. Als kleine jongen vaart hij in zijn kano met zelfgemaakt zeil over de rivier. Met een vader als landmachtofficier, is de liefde voor de krijgsmacht al in het gezin aanwezig. Van kinds af aan is het voor Van Aalst al duidelijk: hij gaat naar de marine.  

Beeld: NIMH, collectie Staffotografen Directie Voorlichting Ministerie van Defensie

Portretfoto van vice-admiraal Joost van Aalst. Van Aalst is IGK van 1 december 1995 tot 1 januari 1999.

Een maritieme loopbaan vol diepgang

Van Aalst begint zijn carrière in 1960 als jonge adelborst voor de zeedienst aan het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) in Den Helder. Na zijn beëdiging tot officier heeft hij een aantal plaatsingen binnen de Marinestaf en op meerdere marineschepen. Zo werkt hij als hydrograaf in Suriname. Al deze ervaringen leggen de basis voor zijn succesvolle carrière. In december 1995 wordt hij, als eerste marineman na prins Bernhard, benoemd tot Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht (IGK) en bevorderd tot vice-admiraal.

De krijgsmacht verandert

Als IGK komt Van Aalst in een tijd van grote veranderingen terecht: de dienstplicht wordt opgeschort, waardoor met name de landmacht zich moet aanpassen. Bovendien neemt Nederland aan steeds meer internationale vredesoperaties deel. Van een dienstplichtig leger moet het omschakelen naar een beroepsleger. Dit proces is een grote uitdaging. Ook is er sprake van bezuinigingen en reorganisaties. Van Aalst maakt zich in deze tijd hard voor het defensiepersoneel, dat bezorgd is over baanzekerheid en het negatieve effect dat de versnelde herstructurering op hen heeft. Hij stelt dit onder andere aan de kaak in zijn jaarverslag, waardoor het ook de politieke leiding bereikt. Van Aalst kijkt positief op deze periode terug, want: ‘ondanks dat iedereen een beetje down was over de bezuinigingen en de reorganisaties, dat het feit dat je (…) echt iets ging doen (…) het moreel toch aardig overeind heeft gehouden.’

Beeld: NIMH, collectie Marine Elektronisch en Optisch Bedrijf (MEOB)

Groepsfoto van de commandanten van de hydrografische opnemingsvaartuigen en de vertrekkende Chef der Hydrografie schout-bij-nacht Kreffer (midden) aan boord van Hr.Ms. Tydeman op 27 juni 1983. De veertigjarige Van Aalst (rechts) is commandant van het schip. Verder op de foto, van links naar rechts: LTZ1 Muis, commandant Hr.Ms. Blommendal, LTZ1 Ham, commandant Hr.Ms. Buyskes, en KTZ Van Opstal, de aanstaande Chef der Hydrografie.

Versterking van het instituut

In de periode onder IGK Van Aalst wordt de rol van het instituut versterkt. Na het aftreden van prins Bernhard ligt deze positie namelijk regelmatig onder een vergrootglas. Van Aalst speelt een cruciale rol in het handhaven van het vertrouwen in het instituut. Hiervoor krijgt hij veel lof van toenmalig minister van Defensie, Frank de Grave: ‘het instituut fungeert (…) als smeerolie in een grote, soms bureaucratische organisatie.’ De inzet van Van Aalst zorgt ervoor dat de IGK een belangrijke en stabiele rol blijft spelen in de krijgsmacht. Zo komt er meer aandacht voor veteranen, waarbij er vaker met ze meegedacht wordt en er meer ruimte is voor erkenning. Daarnaast staat Van Aalst bekend als een man die altijd op zoek gaat naar oplossingen. Gaat het niet over de ene boeg, dan lukt het wel over de andere.

Beeld: NIMH, collectie IGK

Een werkbezoek aan de Directie Personeel van de Koninklijke Luchtmacht op 17 september 1998, waar generaal-majoor Cees de Veer op dat moment directeur is. Een kleine vier maanden later zal hij het IGK-stokje van Aalst overnemen.

Bloemigan

Van Aalst woont lange tijd in Heemstede, samen met zijn vrouw en twee zoons. Hij is niet alleen een gedreven militair, maar ook een fervent sportliefhebber. Hockey speelt een grote rol in het gezin. Begin jaren tachtig verbinden zij zich in het nabijgelegen Bloemendaal aan de plaatselijke hockeyclub. Van Aalst zelf wordt al snel een betrokken lid en eind jaren negentig wordt hij voorzitter van de vereniging. Hij helpt bij de oprichting van Stichting De TopMusch, die zorgt voor de financiën van de topteams van de club. Zijn inspanning zorgt ervoor dat de club een vaste basis heeft voor de toekomst, wat de groei en ontwikkeling ten goede komt. Zijn betrokkenheid is enorm en hij wordt uiteindelijk benoemd tot erelid, een titel die zijn jarenlange inzet en liefde voor de vereniging weerspiegelt.

Beeld: NIMH, collectie Fotoafdrukken Koninklijke Luchtmacht

Op 1 juli 1996 vindt de jaarlijkse herdenking van overleden luchtmachtpersoneel plaats. Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten (BDL), luitenant-generaal-vlieger Ben Droste (links voor) houdt een toespraak. IGK Van Aalst (rechts voor) loopt mee naar de ceremonieplaats.

Nalatenschap van toewijding

In juni 2024, tijdens het 150-jarig jubileum van de Dienst der Hydrografie, presenteert Van Aalst zijn dagboek getiteld ‘Surinaams Dagboek, Hydrografische Opnemingen in Suriname’ dat zijn werk reflecteert. Twee maanden later overlijdt hij op 82-jarige leeftijd. Zijn overlijden markeert het einde van een leven dat in vele opzichten van grote betekenis is geweest voor zowel de militaire als de sportwereld. Zijn inzet voor de Koninklijke Marine, zijn rol als IGK en zijn bijdrage aan HC Bloemendaal laten een blijvende indruk achter.