Ewald Schneider junior wordt in 1923 geboren in een gezin van zeven kinderen. Hij heeft zes zussen en is de enige zoon van Ewald Schneider senior en Theodora Gomis. Zijn vader is tijdens de Eerste Wereldoorlog uit Duitsland naar Nederlands-Indië vertrokken. Zijn ouders hebben elkaar in Padang ontmoet, maar later woont het gezin in Malang en Solo (Surakarta). Vanwege een lastige financiële tijd voor de ouders wonen de kinderen in de jaren 1920 een tijdje in internaten, maar begin jaren 1930 is het gezin weer bij elkaar en betrekt het een woning met een grote tuin in Tuindorp in Malang, Oost-Java.
Oranje
De familie is zeer Oranjegezind en vooral Koninginnedag op 31 augustus, de verjaardag van koningin Wilhelmina, wordt altijd uitbundig gevierd. Het komt dan ook als een schok dat vader en zoon op 10 mei 1940 als ‘vijandige onderdanen’ (zij hebben immers een Duitse nationaliteit) door de koloniale overheid gevangen worden genomen.
Beeld: © Privécollectie nabestaanden Ewald Schneider
Ewald Schneider junior op ongeveer zesjarige leeftijd in 1929.
Incident
Eén van de weinige herinneringen aan Ewald junior houdt rechtstreeks verband met de arrestatie van vader en zoon Schneider. Direct na de aanhouding vindt op het politiebureau van Solo een kort incident plaats waar in ieder geval twee zussen van Ewald, Magda en haar vier jaar oudere zus Greet, getuige van zijn. Magda vertelt het haar zoon Hans als volgt: ‘De commissaris van politie ging voor mijn vader en broer staan, wijdbeens en met gebalde vuisten in de zij. Met een blik vol van minachting bulderde hij: ‘Zo, nou hebben jullie geen praatjes meer hè?!’. Vervolgens haalde hij zijn pistool te voorschijn en vroeg aan mijn broer: ‘Als ik mijn pistool aan je geef, zul jij je vader dan doodschieten?’ Waarop Ewald jr. antwoordde: ‘Nee, dan zal ik u doodschieten.'’ De precieze reactie van de commissaris hierop is niet bekend.
In de familie leeft het vermoeden, waar misschien ook concrete aanwijzingen voor zijn, dat de commissaris sympathie koestert voor het nationaalsocialisme. Mogelijk is hij bang dat dit, zo vlak na de Duitse inval in Nederland, wel eens verkeerd voor hem kan uitpakken. Het barse optreden tegen Ewald en zijn zoon is dan ook bedoeld om zijn eigen hachje te redden.
Beeld: © Privécollectie nabestaanden Ewald Schneider
Trouwfoto van Ewald Schneider senior en zijn bruid Theodora. Zij trouwen op 8 juli 1918 in Pandag.
Internering
Vader en zoon komen in het kamp Kuta Cane (Kota Tjane) in Lawé Sigalagala in Noord-Sumatra terecht. Van hieruit mogen de geïnterneerden twee keer per week een briefkaart naar familie en vrienden schrijven.
Uit de periode dateren ook de enige tastbare herinneringen aan de internering van Ewald jr. Die bestaan uit een tweetal gecensureerde postkaarten die Ewald jr. aan zijn zus Magda schrijft. In de ene kaart feliciteert hij zijn zuster met haar verjaardag en spreekt hij de hoop uit dat zij een goede modiste zal worden. In de tweede kaart dringt hij er mede namens zijn vader op aan dat zijn zuster goed voor haar moeder zorgt, want: “zij heeft het zwaar, zeer zwaar.” De volledige tekst van de kaart luidt:
“Lieve Magda, Allereerst van harte gelukgewenst met je verjaardag. Bij deze gelegenheid, Magda, spreekt Paps in gedachte [de we] nogmaals de wens uit, dat je als ene goede modiste en gezond in alles thuis moge komen. Ik kon je niet eerder schrijven, omdat wij die paar worden voor Mams nodig hadden. Magda bedenk bij deze mededeling, dat Mams het zwaar heeft, zeer zwaar. Steun onze Mams dus moreel zoveel je kunt. Vergeet ook niet dat je ons tweemaal per week schrijven kan, desnoods zonder luchtportie. Een extra dikke zoen van Je Paps en Ewald.”
Van Imhoff
Met de Japanse aanval op Nederlands-Indië op komst wordt besloten de Duitse mannen naar Brits-India te brengen. Ook vader en zoon Schneider bevinden zich samen aan boord van de Van Imhoff, dat op 19 januari 1942 vergaat.
De laatste momenten van vader en zoon Schneider…. Hoe zijn die verlopen toen eenmaal bleek dat redding niet meer mogelijk was? Hielden zij elkaar bij de ondergang van het schip nog een laatste maal stevig vast in een innige omhelzing? Het antwoord namen zij voor eeuwig mee in hun graf, op de bodem van de zee.
Van Ewald junior, die op negentienjarige leeftijd overlijdt, is maar één foto bewaard gebleven in de familie. Op die foto is hij een jaar of vijf of zes oud.