Johann Georg Schneider wordt geboren op 4 februari 1890 in Kitzingen am Main, een stad in het zuiden van Duitsland. Vanuit de Utrechtse Zendingsvereniging (UZV), die vanaf 1898 in Nieuw-Guinea actief is, wordt hij in 1924 naar de archipel gezonden. Hij werkt daar ook voor de Duitse Neuendettelsau Mission, een luthers zendingsgenootschap dat vrij actief was in Nieuw-Guinea.

Beeld: © Privécollectie nabestaanden Georg Schneider

Georg Schneider op 32-jarige leeftijd in 1912. Dit portret komt van de Duitse Neuendettelsau Mission.

In 1927 trouwt hij in Duitsland met Henriette Ruckdeschel. In mei 1927 reist het echtpaar via Singapore naar Nederlands-Indië, eerst met het ss Fulda en daarna vanaf Singapore met het ss Melchior Treub. Het echtpaar woont op een missiepost bij Genyem in de Nimboran, samen met hun drie kinderen Luise (1928), Fritz (1929) en Mathilde (1931).

'Vroom en avontuurlijk'

Zijn kleindochter, schrijfster Katharina Döbler, die over zijn levensverhaal schreef in de roman Dein ist das Reich, beschreef haar grootvader in het tijdschrift Mare als volgt:

‘Hij was vroom en avontuurlijk, sprak verschillende Papua-talen, hield van zingen en jagen en vond Hitler een groot man die het arme, vernederde Duitsland zijn trots terug zou geven. Zijn vrouw was het daar niet mee eens. Maar beiden waren vervuld van hun goddelijke opdracht: het evangelie en de grondslagen van de Europese beschaving naar de Papua brengen. En zo predikte hij, op weg van het ene jungledorp naar het andere met paard, geweer en bijbel, de vrede van God, “die hoger is dan alle verstand”.’

Beeld: © Privécollectie nabestaanden Georg Schneider

Het gezin Schneider en hun bedienden halverwege jaren dertig op de zendingspost in Genyem in Nieuw-Guinea. Georg Schneider staat bovenaan de trap, met dochter Mathilde op de arm.

Groot protest

In de nacht van 10 op 11 mei 1940 wordt Georg Schneider geïnterneerd door de koloniale overheid. Dit gebeurt onder groot protest van de Papuabevolking, die hun zendeling weggevoerd ziet worden. Met de Van Imhoff wordt hij eerst naar Makassar gebracht. Zijn vrouw Henriette en hun jongste dochter worden daar vier weken later ook geïnterneerd. De twee ouderen kinderen wonen in die tijd in Duitsland. Henriette en Mathilde komen in 1941 in Shanghai terecht, en later in Tsingtau (Qingdao) in China. Daar moeten ze blijven omdat de routes over land naar Duitsland zijn afgesloten. Zij keren in 1946 weer terug naar Duitsland.

Van Imhoff

Georg Schneider en zijn gezin zijn vanaf hun vestiging in Hollandia al bekend met het schip Van Imhoff. Vóór de Tweede Wereldoorlog legt het schip maandelijks in de Humboldtbaai in Hollandia aan met aan boord pakjes, post, levensmiddelen en reizigers. Op 19 januari 1942 sterft Schneider aan boord van dit schip. Daarvoor heeft hij anderhalf jaar geïnterneerd gezeten op het eiland Onrust voor Java en in Lawé Sigala-Gala in de Alasvallei in Noord-Sumatra.

Zwart-witfoto. Een man zich achter een bureau, hij leunt met zijn kin op zijn rechterhand. Op het bureau liggen kantoorattributen, zoals een typemachine, mappen en papieren. Aan de muur achter hem hangen een paar fotolijsten en een wandtapijt, rechts tegen de muur staat een kastje. Links in de achtergrond een andere kamer met tafel en stoelen.

Georg Schneider in zijn werkkamer.

Beeld: © Privécollectie nabestaanden Georg Schneider

Zwart-witfoto. Drie kinderen, twee jongens en een meisje, staan op het dek van een schip en kijken naar de kust in de verte. Ze staan met de rug naar de camera, het meisje heeft haar linkerhand op de schouder van de jongen naast haar. Rechts een paal die het dak ondersteunt, er is een touw omheen geknoopt.

De kinderen Schneider op de terugweg naar Nieuw-Guinea na hun verlof in Duitsland in 1934. Deze foto is aan boord van de Van Imhoff genomen.

Beeld: © Privécollectie nabestaanden Georg Schneider