Karl Heidt wordt in 1896 in Wenen geboren. Hij groeit op in een welgesteld en modern gezin; zijn ouders zijn bevriend met de Oostenrijkse wetenschapper Rudolf Steiner, grondlegger van de antroposofische levensleer. Tijdens de Eerste Wereldoorlog dient Karl in het Oostenrijkse leger waar hij de rang van ‘Leutnant in der Reserve des Festungsartillerieregiments’ bekleedt. In juli 1917 ontvangt hij een onderscheiding vanwege ‘tapferes Verhalten vor dem Feinde’.
Beeld: © Privécollectie nabestaanden Karl Heidt
Karl Heidt verliest zich in een boek, begin jaren dertig.
Arts in Nederlands-Indië
Na de oorlog studeert hij medicijnen aan de universiteit van Wenen en specialiseert hij zich als keel-neus-oor-arts. Hij trouwt met de Weense verpleegkundige Karla Karl (geboren in 1897). Vanwege zijn arbeidsvooruitzichten vertrekt Karl in 1926 naar Nederlands-Indië waar hij begin december aankomt. Een paar manden later, in april 1927, verschijnt in verschillende Nederlands-Indische kranten een advertentie waarin wordt aangekondigd dat Dr. Heidt in Medan een praktijk voor ‘Oor, Neus, Keel en Mondziekten (tevens algemeen praktijk)’ heeft geopend. In mei 1927 arriveert ook Karla in Medan. Op 24 maart 1928 wordt daar hun dochter Valerie geboren, een jaar later volgt zoon Karl.
Beeld: © Privécollectie nabestaanden Karl Heidt
De arts Karl Heidt aan het werk.
'Mooie jeugd'
Na enige tijd krijgt het gezin Heidt de mogelijkheid om in Bandung (Java) een eigen praktijk te openen. Karl werkt er als KNO-arts, Karla heeft de zorg voor het huishouden, het gezin en personeel. Valerie krijgt in mei 1929 een broertje, Karl. Valerie en haar broertje bezoeken de Rudolf Steiner-school, een privéschool in Bandung. Ze spreken Maleis met het huispersoneel, Nederlands met de mensen op straat en Duits met hun ouders. Valerie herinnert zich haar leven van destijds als ‘eine wunderschöne Kindheit’. Filmbeelden die vader Karl van zijn kinderen maakt zijn daarvan de stille getuigen.
Beeld: © Privécollectie nabestaanden Karl Heidt
Karl en Karla Heidt met hun zoon Karl (rechts) en dochter Valerie in 1934.
Snelle auto's
Karl Heidt is een vooraanstaand KNO-arts, verbonden aan zowel het Zendingshospitaal als het St. Borromeus Hospitaal in Bandung. In verschillende Nederlands-Indische kranten verschijnen advertenties van patiënten die hem bedanken voor zijn goede zorg. Daarnaast houdt Heidt van snelle auto’s. Dat blijft niet zonder gevolgen. In 1929 raakt zijn splinternieuwe Hupmobile tijdens een uitje van de weg, waarbij een vriendin van de familie om het leven komt. De grote hoeveelheid artikelen die over dit ongeluk verschijnt, doen vermoeden dat dr. Heidt en zijn vrouw zich binnen korte tijd zeer geliefd hebben gemaakt binnen de Nederlands-Indische maatschappij. In augustus 1933 vliegt Karl naar Europa voor een drie maanden durend bezoek. De laatste vermelding van dr. Karl Heidt in een Nederlands-Indische krant dateert van 20 april 1940. Hij wordt aangekondigd als één van de sprekers tijdens een medisch congres waar hij een lezing houdt over het larynxcarcinoom.
Een tuin vol agenten
Amper drie weken later, op 10 mei, komt er een abrupt einde aan het mooie leven van de familie Heidt. Vader Karl wordt opgepakt. Dochter Valerie herinnert zich een voortuin vol politieagenten. Eén van de agenten vraagt naar haar vader en zegt tegen haar: ‘Der Hitler ist in Holland einmarschiert und ihr wird nicht die einzigen sein die darunter leidet.’ Haar vader wordt weggevoerd in een auto. Ze hebben hem nooit meer teruggezien.
Beeld: © Privécollectie nabestaanden Karl Heidt
Hij houdt ze stevig vast. Karl Heidt met zijn kinderen Karl (rechts) en Valerie.
Beschermingskamp
Karla, Valerie en Karl zijn vanaf dan ‘vijandelijke onderdanen’. De kinderen mogen niet meer naar school, het ouderlijk huis wordt in beslag genomen en vrienden en bekenden mijden het gezin. Na enige tijd worden moeder en kinderen naar een ‘beschermingskamp’ voor vrouwen en kinderen in Tjibadak in West-Java gebracht waar ze tot eind 1940 verblijven. Na een paar maanden in het kamp keren zij via Japan, Korea, China, Siberië, Rusland en Polen terug naar Oostenrijk.
Goede moed
Karl blijft achter in het interneringskamp in de Alasvallei op Sumatra. Hij schrijft vaak aan zijn vrouw en kinderen; eerst naar het beschermingskamp, later ook naar de adressen in Japan en vervolgens in Wenen. Uit de kaarten blijkt dat hij ook in het kamp werkzaam is als arts; hij vraagt Karla zijn medische naslagwerken op te sturen. Hij houdt goede moed, maar hij mist zijn gezin enorm.
Arts tot het einde
In januari 1942 is hij één van de 477 Duitse burger aan boord van de Van Imhoff. In tegenstelling tot veel van zijn lotgenoten, weet hij de ramp te overleven. Op 23 januari komt hij aan op het eiland Nias waar hij, samen met drieënzestig anderen, opnieuw gevangen wordt genomen door de Nederlandse politie. Wanneer de Japanners Nederlands-Indië bezetten, pakt Karl Heidt zijn werk als arts weer op in het ziekenhuis in Gunung Sitoli. Daar sterft hij op 3 september 1942 en wordt vlakbij het ziekenhuis begraven.
